Kiến trúc nhà gỗ Nam Bộ có những nét độc đáo, đặc biệt phản ánh nếp sống dân dã, hào sảng của người dân miền Nam
Việt Nam là đất nước giàu truyền thống và có nền văn hóa đa dạng phong phú các vùng miền, các dân tộc. Chỉ riêng 2 vùng đất Nam và Bắc cũng đã có nhiều sự khác biệt trong văn hóa và lối sống, hãy cùng tìm hiểu xem kiến trúc nhà ở, nhà gỗ Nam Bộ có điểm gì thú vị và đặc biệt hơn các nơi khác không nhé.
1. Kiến trúc nhà gỗ Nam Bộ
Nhà gỗ của người Nam Bộ sử dụng kỹ thuật đóng kèo hay đòn tay theo kiểu guốc chè. Nhà có cấu trúc đơn giản, xinh xắn, các đường nét chạm trổ khéo léo, uyển chuyển. Với khí hậu hai mùa mưa và mùa khô nóng ẩm, hệ thống sông nước chằng chịt và người dân phải sống chung với lũ quanh năm nên chất liệu gỗ được sử dụng trong thi công xây dựng nhà gỗ Nam Bộ cũng khác với chất gỗ của nhà gỗ Bắc Bộ. Gỗ sau khi được hóa sinh tự nhiên sẽ được đem đi ngâm bùn trong ao hồ để tăng tuổi thọ, độ vững chắc kiên cố cho từng thớ gỗ và để chống mối mọt ăn mòn, phá vỡ cấu trúc gỗ. Gỗ thường được ngâm dưới nước khoảng vài năm đến chục năm, phổ biến được sử dụng nhiều để làm nhà là gỗ chàm.
Xung quanh nhà được bao quanh bởi hệ thống cây ăn quả, cây lấy bóng mát… những loại cây trái điển hình của vùng đất phương Nam. Nếu là nhà thiết kế 2 tầng, thì thông thường tầng 1 là nơi tiếp khách và nấu nướng, và tầng 2 dành cho việc nghỉ ngơi của gia chủ. Đôi khi chủ nhà sẽ sắp xếp một khoảng sinh hoạt chung trên tầng 2, hoặc cũng có thể là thư phòng, là nơi đọc sách cho các thành viên trong gia đình.
2. Sự khác nhau giữa nhà gỗ Nam Bộ và nhà gỗ Bắc Bộ
Về cơ bản, nhà gỗ Nam Bộ và nhà gỗ Bắc Bộ không có nhiều điểm khác biệt. Sự khác nhau ở đây có thể kể đến phương pháp xử lý gỗ của 2 vùng miền, cung cách các đường nét chạm trổ, chạm lộng, hoa văn… Những điều này tạo nên sự khác nhau có thể phân biệt về mặt kiểu dáng, hình thức bên ngoài; còn về kết cấu kiến trúc thì nhà gỗ Nam Bộ và nhà gỗ Bắc Bộ là giống nhau, chỉ khác nhau mức độ phức tạp.
Hoa văn chạm trổ diễn tả cuộc sống dân dã, được chạm khắc bằng tay bởi nghệ nhân
Đầu tiên là phần mái nhà – mái nhà trong kiến trúc Nam Bộ thường sử dụng vật liệu lá dừa đã được phơi khô, phổ biến là cây dừa nước. Còn mái nhà của nhà gỗ Bắc Bộ thường ưa chuộng sự cầu kỳ tỉ mỉ nên thường sử dụng ngói đỏ để lợp mái.
Nhà gỗ Nam Bộ có thể xây dựng một tầng hoặc hai tầng; còn nhà gỗ Bắc Bộ thường chỉ là nhà gỗ ba gian hoặc năm gian một tầng. Nhà gỗ của người miền Bắc ngoài gỗ và ngói còn kết hợp cùng các vật liệu khác như đá ong, gạch…
Ngoài ra, nhà gỗ Nam Bộ và nhà gỗ Bắc Bộ tuy có chung kiểu kiến trúc, nhưng kết cấu nhà của người Bắc có hệ thống cột nhà, xà ngang dọc, dầm, kèo… đồ sộ và vững chãi; còn kết cấu nhà gỗ của miền Nam thì đơn giản hơn.
Mang nhiều nét văn hóa thể hiện phong tục tập quán, lối sống chân phương của người phương Nam, nhà gỗ Nam Bộ đến nay tuy đã có nhiều thay đổi và cải biến nhưng vẫn giữ được tinh thần chung của vùng miền. Bạn có thể tìm đọc thêm các bài viết chuyên sâu khác để có thêm thông tin cho mình nhé.
